Inmiddels kijken we terug op een geslaagde Spinozadag op 26 november in Paradiso over de 'Huidige emotiecultuur' in het licht van Spinoza.
Daar kwamen, naast 2 jonge denkers (Amy van Andel en Maike van de Pavoordt) Hannah Laurens, Arnold Heumakers, Damiaan Denys en Freek de Jonge aan het woord. De muziek werd gemaakt door Fay Lovski. De middag werd geleid door Karianne Marx.
Jan Mendrik van de Spinoza Kring Soest maakte een mooi verslag, zie daarvoor deze link naar de Spinozakring Soest.
De lezing van Hannah Laurens kunt u hier als pdf terugvinden.
De lezing van Arnold Heumakers kunt u hier als pdf terugvinden.
Hieronder (en ook op het youtube kanaal van de Spinoza Kring) vindt u de door Eveline van Dijk gemaakte registraties:
Sprekers en bijdragen:
Hannah Laurens / Gespecialiseerd in de antieke en vroegmoderne filosofie en ‘Departmental Lecturer in Ancient Philosophy’ aan de universiteit van Oxford, sprak over emoties bij Spinoza.
---------------
Spinoza, het 'ik' en de emotiecultuur
Een tegendraadse filosoof over emoties
Spinoza is de eerste filosoof in de geschiedenis die het goed recht van de menselijke emoties erkende en in de Ethica begon hun wetmatigheden objectief te onderzoeken. In tegenstelling tot de antieke en middeleeuwse tradities, die de passies als negatief en gevaarlijk bestempelde, meende hij dat zij onontbeerlijk zijn voor een goed en zinvol leven. Zij leggen zowel de basis voor het menselijk samenleven als voor ons persoonlijk welbevinden.
Sinds enkele decennia verkeren we echter in de greep van de zogenoemde ‘emotiecultuur’. In de openbare ruimte (denk bijv. aan politici, sporters en andere BNers) is het tonen van emoties niet langer een taboe, maar zelfs geboden.
Deze ontwikkeling zou geen gevolg van de ‘emancipatie’ door de Verlichting zijn, maar van de romantiek. In die tijd kwam het ik niet alleen centraal te staan, maar werden aan het ego hoogst individuele emoties en fantasie toegeschreven, die de individuele mens zijn ‘oorspronkelijke zelf’ laten vinden. Vanuit het oogpunt van Spinoza is deze benadering problematisch, doordat zij geen criterium biedt om tussen opbouwende en destructieve emoties te onderscheiden. Bovendien miskent zij het wezenlijk sociale karakter van de passies. Wanneer bijvoorbeeld 'onze liefde wordt beantwoord dan vergroot dat onze liefde weer', zo zegt Spinoza.
Sprekers zullen het thema vanuit hun expertises belichten.
---------------
Hannah Laurens is gespecialiseerd in de antieke en vroegmoderne filosofie en concentreert zich met name op werken van Aristoteles en Spinoza. Zij studeerde in het Verenigd Koninkrijk en ontving o.a. de Graduate Essay Prize of the British Society for the History of Philosophy en sloot haar PhD cum laude af aan de universiteit van St Andrews. Na enkele postdoctorale fellowships (o.a. als Junior Fellow aan het Descartes Centre van de Universiteit Utrecht) is zij voor 2023–2024 aangesteld als Departmental Lecturer in Ancient Philosophy aan de universiteit van Oxford.
---------------
Arnold Heumakers (1950) studeerde geschiedenis. Hij was tot 1996 literair criticus bij de Volkskrant en schrijft sindsdien vooral over non-fictie in de NRC. Daarnaast doceerde hij tot voor kort cultuurwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam. Hij promoveerde in 2015 op De esthetische revolutie. Hoe Verlichting en Romantiek de kunst uitvonden en publiceerde daarnaast verschillende essaybundels. Enkele titels zijn Schoten in de concertzaal (1993), De schaduw van de Vooruitgang (2003) en Langs de afgrond. Het nut van foute denkers (2020).
---------------
Damiaan Denys (1965) is filosoof en psychiater. Hij is als hoogleraar psychiatrie verbonden aan de Universiteit van Amsterdam en het UMC, en als onderzoeker aan het Nederlands Instituut voor Neurowetenschappen (KNAW-NIN). In 2015 zat hij aan tafel bij Zomergasten. Denys’ onderzoek richt zich met name op het klinische en neurobiologische aspect van psychische stoornissen. Zijn interessegebied bevindt zich vooral op het snijvlak van filosofie, psychiatrie en neurowetenschappen. In 2012 verscheen van hem Een kleine inkijk in onze angsten en in 2020 publiceerde hij Het tweede handboek psychiatrie en filosofie en Het tekort van het teveel; De paradox van de mentale zorg.
---------------
Freek de Jonge (1944) is komiek, theatermaker, schrijver en filmer. In de jaren zeventig zette hij samen met Bram Vermeulen als Neerlands Hoop de Nederlandse cabaretwereld op zijn kop met taboedoorbrekende en geëngageerde voorstellingen. Vanaf 1980 ontwikkelde hij met zijn visueel sterke en diepgravende voorstellingen een geheel nieuwe theatervorming die enorme invloed heeft uitgeoefend op de Nederlandse kleinkunst. Hoewel hij door sommigen wordt gezien als ‘linkse drammer’ heeft hij vanaf het begin niet alleen de spot gedreven met onze consumptiemaatschappij, maar tevens vraagtekens gezet bij veel idealen en verwachtingen van zijn eigen generatie.
---------------
Fay Lovsky (1955) is naast skilerares, zangeres en componiste. Ze bespeelt verschillende buitenissige instrumenten waaronder de Theremin en de Zingende zaag. Ze treedt regelmatig op en heeft al vele albums uitgebracht.
Met de jaarlijkse Spinozadag brengt de Amsterdamse Spinoza Kring het filosofische gedachtegoed van één van de belangrijkste Amsterdammers van de 17e eeuw in verband met de maatschappelijke actualiteit.
Houd de website en de nieuwsbrief in de gaten om op de hoogte te blijven van de Spinozadagen (datum in principe altijd een zondag in de 2e helft november).
Eerdere edities
2022: Spinoza & Vrijheid
Pooyan Tamimi Arab, Yoram Stein, Annelien de Dijn, Abram de Swaan
en twee jonge denkers des Vaderlands: Fabiënne Touset en Eline Fennis
2021: Spinoza en het Complot
Karianne Marx, Jamie van der Klaauw, Jelle van Buuren
(olv Henri Krop)
2020: Veiligheid, Rechtstaat, Vrijheid -350 jaar TTP
Ivm corona online lezingen van Henri Krop, Jo Spaans, Ernst van den Hemel
2019: Het verlichtingsideaal in digitale tijden
Daan Roovers, Marleen Stikker, Egbert Dommering, Ingmar Vroomen
(o.l.v. Karianne Marx)
2018: Spinoza/vreemdeling
Femke Halsema (opening), Irene Zwiep, Pooyan Tamimi Arab, Luc Panhuysen
(o.l.v. Karianne Marx)
2017: Spinoza en de oneindigheid
Vincent Icke, Jeroen Bartels, Floris Cohen
(o.l.v. Karianne Marx)
2016: De actualiteit van Spinoza's politieke filosofie
Piet Steenbakkers (lancering spinozaweb.org) Henri Krop (inleiding), Tinneke Beeckman,
David Kenning, Nelleke Noordervliet (o.l.v. Karianne Marx)
2015: Spinoza - Collectief of individu?
Frits Bolkestein (opening), Piet Steenbakkers, Charlotte Hemelrijk, Alex Brenninkmeijer
(o.l.v. Karianne Marx)
2014: Spinoza en Koerbagh - provo’s van de Gouden Eeuw?
Kajsa Ollongren (opening), Bart Leeuwenburgh, Henri Krop, Hedy d'Ancona
(o.l.v. Karianne Marx)
2013: De Groene Spinoza, Spinoza en duurzaamheid
Frans van der Avert (opening), Arnold Heertje, Marjan Minnesma
(o.l.v. Catharina Rinzema)
2012: Spinoza en de Revolutie van het Denken
Eberhard van der Laan (opening), Jonathan Israel, Arnon Grunberg
(o.l.v. Carien de Jonge)
2011: Spinoza en de Vrije wil
Carolien Gehrels (opening), Jan Knol, prof.mr. Eugène Sutorius, Boris van der Ham
(o.l.v. Carien de Jonge)
2010: Spinoza en het Verschil
Ed van Thijn (opening), Piet Steenbakkers, Ahmed Marcouch
Rob Hartmans (column/gespreksleider)
2009: Spinoza en de Liefde
Piet Steenbakkers, Kees Schuyt, Martin Simek, Caroline Gehrels (slotwoord)
2008: Vrij zijn, hoe doe je dat?
Caroline Gehrels (opening), Jeroen Bartels, Hans Achterhuis
(o.l.v. Rob Hartmans)