De rijke collectie filosofie van de Koninklijke Bibliotheek is een onuitputtelijke bron voor informatie over filosofie in Nederland. Denker op het Scherm ontsluit digitale bronnen, handschriften en boeken en biedt toegang tot een database met bijna 50.000 lemmata over wijsbegeerte en tot actuele informatie over tijdschriften en organisaties voor Nederlandse filosofie. Uitgebreide profielen van filosofen geven momentopnamen van de Nederlandse filosofische ontwikkelingen.
Met de lancering van Denker op het scherm biedt de KB voor tevens een nieuwe geheel gedigitaliseerde versie aan van het unieke handschrift van Spinoza's Korte verhandeling, een voorstudie van de Ethica.
Eind april 2012 zijn 7 profielen over filosofen uit online geplaatst: Siger van Brabant, Spinoza, Geulincx, 's Gravesande, Hemsterhuis, Brouwer, Hans Achterhuis en de huidige Denker des Vaderlands René Gude. Later komen ook de andere profielen en meer actuele informatie online.
Denker op het Scherm, wat zou Spinoza hier van denken?
Aan het slot van de Maand van de Filosofie 2012 lanceerde de Koninklijke Bibliotheek (KB) de website Denker op het Scherm. Ook publiceerde de nationale bibliotheek een online bladerboek van Spinoza's Korte verhandeling. Beide initiatieven zijn het resultaat van een intensieve samenwerking tussen filosofiestudenten en -docenten en de KB. De site kb.nl/denkers biedt een laagdrempelig naslagwerk over denken en denkers van Nederland. Er is aandacht voor filosofen als Spinoza, maar ook voor de filosofen van nu, zoals Denker des Vaderlands Hans Achterhuis.
Filosofie populair
De toenemende populariteit voor filosofie en filosoferen, is een van de redenen voor de KB om haar rijke collectie over filosofie en filosofen te digitaliseren en voor iedereen toegankelijk te maken. Filosofie is al langer niet meer het exclusieve terrein van een kleine groep liefhebbers en wetenschappers. Basisscholen gebruiken filosofie om kleuters te leren nadenken, het cursusaanbod neemt sterk toe en media besteden meer aandacht aan initiatieven als de Nacht van de Filosofie en de Socrates Wisselbeker die recent gewonnen werd door filosoof Coen Simon.
Denker op het Scherm
De ambitie met de website Denker op het Scherm is om toegang te bieden tot duizenden titels van boeken en manuscripten, bijna 50.000 wijsgerige artikelen en biografische informatie. Ook filosofieopleidingen, -tijdschriften en verenigingen krijgen een plaats. Zowel onderzoekers als studenten hebben baat bij een online naslagfunctie. De site zal gaandeweg worden aangevuld met nieuwe profielen van denkers en is ontwikkeld naar voorbeeld van de site Dichter op het Scherm die sinds de introductie in 2003 veelvuldig wordt geraadpleegd.
Spinoza's werk veiliggesteld
Spinoza maakte een voorstudie van zijn Ethica. Dit handschrift, Korte verhandeling van God, de mensch en deszelfs welstand, bevat zeldzame aantekeningen die verwijzen naar de indeling van de Ethica. Het fragiele handschrift lijdt aan gebruiksschade doordat het veel opgevraagd werd door onderzoekers. Om verdere schade te voorkomen en de aantekeningen niet verloren te laten gaan, is het handschrift nu geheel gedigitaliseerd. Op kb.nl/spinoza is het als bladerboek beschikbaar en als leesversie voor grondige bestudering.
Initiatiefnemers
De Koninklijke Bibliotheek werkte samen met studenten en docenten van de filosofische faculteiten in Amsterdam, Rotterdam en Nijmegen. Het initiatief wordt ondersteund door Filosofie Magazine en Dagblad Trouw.
KB, nationale bibliotheek van Nederland
De KB (Koninklijke Bibliotheek) is de nationale bibliotheek van Nederland en heeft als missie om mensen en informatie samen te brengen. De komende jaren wil de KB alle Nederlandse boeken, kranten en tijdschriften vanaf 1470 en haar bijzondere collecties digitaliseren.